29 marca po raz pierwszy do wspólnej dyskusji zasiedli członkowie Rady Społecznej ds. Sprawiedliwej Transformacji Regionu Bełchatowskiego zawiązanej w ramach inicjatywy Bełchatów 5.0. Czym jest to gremium i nad czym pochylają się jego członkowie? Najogólniej mówiąc nad bardzo złożonym projektem sprawiedliwej transformacji, jaka już dotyczy regionu bełchatowskiego. Choć tak naprawdę w tym przypadku musimy temat ujmować zdecydowanie szerzej. Wedle wszelkich opracowań wygaszanie działalności kopalni i elektrowni dotknie 35 gmin w województwie łódzkim.
Radę Społeczną tworzy grupa 20 osób reprezentujących różnorodne środowiska lokalnej społeczności. To przedstawiciele instytucji otoczenia biznesu, instytucji samorządowych, organizacji pozarządowych, przedsiębiorstw. Dodatkowo ciało konsultacyjne uzupełnia grupa dziesięciu ekspertów i naukowców.
- Do Rady zaprosiliśmy przedstawicieli tych kluczowych gmin związanych z działalnością koncernu, ale też takie osoby, które się dotychczas angażowały i praktycznie włączyły w te procesy, natomiast nie było takiej platformy komunikacji, nie byłoby projektu, który mógłby zintegrować tych ludzi, pomóc im wymienić się swoimi spostrzeżeniami i wspólnie wypracować cele - mówi Maciej Kozakiewicz
Główna idea utworzenia Rady jest taka, by była ona kluczowym partnerem w realizacji wszystkich istotnych działań przewidzianych w projekcie sprawiedliwej transformacji. W szczególności w projektowaniu i konsultowaniu wizji rozwojowych Obszaru Nowej Energii (obszaru transformacji). To gremium ma pełnić rolę swoistej forpoczty dla przekazywania i upowszechniania informacji w regionie.
- Rada ma bardziej zaktywizować społeczeństwo ponieważ temat był na tyle trudny, że wiele prac przebiegało za biurkami urzędników i całe szczęście, że zdążyli wykorzystać te pięć minut w procesach zachodzących i w Komisji Europejskiej i w polityce rządu i teraz jest ten moment, kiedy te generalne ustalenia należy z lokalną społecznością nie tylko oswajać, ale i włączyć obywateli w proces transformacji - wyjaśnia Maciej Kozakiewicz, pomysłodawca Rady i twórca projektu Bełchatów 5.0 i dodaje: - Żadna transformacja nie będzie sprawiedliwa bez uczestnictwa i zrozumienia przez mieszkańców, wychodzenia z ich inicjatywami i utożsamiania się z tym procesem. Rada powinna być więc głosem obywateli w stosunku do urzędników, być też głosem w ramach komitetu mnitutrującego te procesy.
Jak zaznacza Maciej Kozakiewicz w rozmowie z naszą redakcją Rada Społeczna stroni od polityków, bo ci "żyją od kadencji do kadencji", a transformacja regionu to proces, który będzie trwać dekady. W perspektywie mówimy o roku 2070 i choć działania mają mieć charakter długofalowy, to jego powodzenie lub nie rozgrywa się w znacznie bliższym czasie. NIkt z członków Rady nie ma wątpliwości, że to co będzie działo się już w najbliższych miesiącach i kilku najbliższych latach nada kierunek powodzenia bądź porażki w przemianach.
- Te 10 lat będzie kluczowych i to najpewniej ta najbliższa dekada zadecyduje o prawdopodobieństwie sukcesu tych przemian - wyjaśnia Maciej Kozakiewicz.
- Mam nadzieję, że wspólna dyskusja wiele wniesie do tego, byśmy już nie stali w miejscu, nie mielili tego w piasku, tylko wystartowali. Tutaj padła fajna deklaracja, że trzeba zintegrować ten region i wyznaczyć piramidę priorytetów i problemów, które stoją przed gminami. My już nie mamy czasu, musimy zakasać rękawy i bardzo mocno próbować dogonić regiony np.: małopolski czy wielkopolski, oni są 3-4 lata do przodu w tych pracach w stosunku do nas - podkreślał z kolei Tomasz Stolarczyk, wójt gminy Rząśnia.
Dodaje przy tym, że temat transformacji jest zagadnieniem niezwykle złożonym i trudnym, a z drugiej strony wymagającym szerokiej perspektywy w myśleniu i planowaniu ponad podziałami granic gmin czy powiatów. I rzecz w jego opinii szalenie istotna: nie wolno wzajemnie powielać jako samorządowcy swoich pomysłów.
- Jedna gmina robi to, to my robimy to samo, bo to się tam sprawdziło, to bez sensu i perspektyw. Musimy działać w zintegrowaniu. To jest jak w przemyśle, skoro jest jakiś wiodący zakład, który coś produkuje, to twórzmy w gminach obok, coś co będzie dostarczało komponenty do produkcji tego wielkiego zakładu. Ja osobiście jestem zwolennikiem takiego działania, dziś w dyskusji nawet padła taka idea, żeby powstał związek gmin wiejskich skupionych w regionu - to są dobre pomysły - dodaje Tomasz Stolarczyk, wójt gminy Rząśnia
Dlaczego Bełchatów 5.0?
Rada Społeczna działa w ramach szerszego projektu - Bełchatów 5.0. Projekt Bełchatów 5.0 jest zaplanowanym pakietem działań z organizacjami, samorządami, mediami i innymi interesariuszami z Obszaru Nowej Energii ukierunkowanych na wzmacnianie lokalnych społeczności w aktywnym odpowiedzialnym udziale w procesie transformacji regionu bełchatowskiego, czyli realnej partycypacji w procesie przemian. Już sama nazwa projektu odnosi się nie tylko do daty, ale i przyszłości w rozwoju przemysłu.
- Jest to trochę kontynuacja tego myślenia w perspektywie Bełchatowa w 2050 roku, ale jest to też nawiązanie do przemysłu. My w tej chwili mówimy o przemyśle 4.0, ale za przysłowiowym rogiem mamy już ten 5.0, do którego dokumenty są już opracowywane. I w świetle tych opracowań widzimy, że przemysł przyszłości kładzie większy nacisk na aspekt środowiskowy i człowieka. My też musimy widzieć budowanie tej gospodarki na walorach środowiskowych, bo przecież będziemy odtwarzali to środowisko, może wokół tego odtwarzania powstanie najwięcej nowych miejsc pracy? - pyta Maciej Kozakiewicz i podsumowując idee Bełchatów 5.0 i przyszłości przemysłu zauważa: - Człowiek z jednej strony otoczony jest technologiami, ale wiemy też doskonale, że odcięty od środowiska nie jest w stanie funkcjonować. My jesteśmy dzisiaj uzależnieni od technologii, gdyby dziś została wyłączony prąd to praktycznie nie jesteśmy się w stanie komunikować i koniec. Gołębia pocztowego nie wyślemy, bo tego nie potrafimy...
O projekcie Bełchatów 5.0 i bieżących pracach Rady Społecznej ds. Sprawiedliwej Transformacji Regionu Bełchatowskiego można przeczytać na stronie >>> b50.pl
